خرید برنج مناسب و مرغوب

خرید برنج مناسب و مرغوب

اهمیت برنج به عنوان یک محصول غذایی استراتژیک و پرمصرف در ایران برکسی پوشیده نیست. برنج بر اساس اندازه و ویژگی­های ظاهری به گروه­های متعددی تقسیم می­گردد. این تنوع در انواع برنج و نیز محبوبیت این کالا در سبد غذایی عموم مردم، سبب شده است که برخی افراد سودجو با هدف کسب منفعت اقتصادی، اقدام به اختلاط ارقام مرغوب برنج با انواع با درجه کیفی پایین و یا دارای عیوب فیزیکی نموده اند از اینرو شناخت تقلبات در صنعت برنج و انتخاب آگاهانه آن در مصارف روزمره، از جنبه حفظ سلامت و هم بعد اقتصادی اهمیت می­‌یابد.

شناخت انواع تقلبات در صنعت برنج

اختلاط بر اساس نوع رقم

انواع اختلاط: برنج مخلوط یا به اصطلاح ساخته شده را به قیمت برنج یک دست مرغوب نخریم!

مهمترین این تقلبات ناشی از اختلاط رقم های گوناگون برنج است. بدین ترتیب که تقاضای مصرف کنندگان خرید برنج مرغوب با کیفیت پخت بالاست که قیمت بالاتری دارد. اما  این برنج، با ارقام برنج با ظاهری مشابه اما قیمت و کیفیت پایین­تر مخلوط می­شود. برای مثال برنج پرمحصول خزر را، با برنج طارم که برنجی محلی با محبوبیت بالاست مخلوط می کنند. ممکن است فروشنده برنج پرمحصول ندا را به جای طارم عرضه می کند و چون رنگ برنج ندا، سفید شفاف و تا حدودی شیشه ای ولی رنگ ارقام طارم سفید متمایل به کرم است ادعا می کند به دلیل ماندن بیشتر در دستگاه سفیدکن، سفید و شفاف شده است. در صورتیکه درون و بیرون برنج یکرنگ است.

افزودن برنج­های شکسته

در مواردی نیز برنج های نیم دانه که حاصل شکستن برنج­های آسیب دیده و یا فرایند بوجاری هستند به برنج سالم می افزایند در نتیجه قیمت تمام شده کاهش و یکنواختی کیفیت پخت به شدت افت می­کند.

ایجاد بوی معطر

گاهی برای پوشاندن بوی ماندگی و یا ایجاد عطر در برنج های مخلوط، مقداری از برنج مرغوب را آرد کرده و به برنج ها می ­افزایند. پس از همزدن مخلوط حاصل، گردی نازک بر روی برنج­ها نشسته و عطری مناسب ایجاد می کند. اما این عطر پس از شست و شو یا آبکش شدن برنج از میان میرود. در برخی موارد فروشنده به جای برنج دمسیاه، برخ هاشمی به خریدار می دهد و خریدار هم متوجه نمی شود زیرا برنج هاشمی هم مانند برنج دمسیاه عطر دارد ولی کمتر از آن، و خریدار می پذیرد که برنج دمسیاه است.

اختلاط در انبارها

نوع متفاوتی از اختلاط نیز در انبارها در مرحله بسته بندی و گونی شدن اتفاق می افتد به این صورت که لوله ای در وسط گونی برنج گذاشته شده و درون آن برنج با قیمت پایین ریخته میشود و در ادامه، اطراف، کف و سطح بالایی آن  با برنج گران قیمت پوشانده می شود.

نحوه شناسایی برنج های مرغوب از برنج مخلوط شده و نامرغوب

ابتدا برنج که قصد خرید آن دارید، کاملاً به هم زده تا چنانچه نوع دیگری از برنج در ظرف موجود است با برنج سایر قسمت­ها ترکیب شده و در نمونه برداشته شده وجود داشته باشد. در ادامه مشتی از برنج برداشته و آن را بین دو کف دست قرار دهید سپس آنرا با دقت بررسی و سپس بو کنید برنج باید عاری از هرگونه آفت زنده، بوی کهنگی و یا بوی غیر متعارف باشد. برنج باید عاری از هرگونه آفت و لارو زنده که با چشم غیر مسلح دیده شود، باشد همچنین بقایای آفات در برنج با کیفیت و درجه یک بسیار اندک بوده که درصورت وجود می­تواند بیانگر عدم نگهداری مناسب برنج یا فراوری نامناسب برنج باشد. در برنج­های ارقام معطر، باید با توجه به نوع رقم برنج، بوی رقم مورد نظر را استشمام کنید.

شدت بوی برنج مورد نظر را با توجه به نوع برنجی که قصد خرید آن را دارید و فروشنده ادعا دارد بسنجید. سپس برنج را بر روی یک سطح تمیز، صاف و سفید رنگ مانند یک برگ سفید کاغذ، در مقابل نور کافی ترجیحا نور خورشید پخش کنید. برنج خریداری شده می­بایست از لحاظ طول دانه­ ها، عرض دانه­ ها، رنگ، کدورت و یا شفافیت و... یکنواخت باشد. بنابراین در صورت امکان با استفاده از یک ذره ­بین برنج­هایی با ظاهر یکسان و با نسبت طول به عرض یکسان میتوانند متعلق به یک رقم (نوع) برنج باشند. پس از جداسازی برنج­ها بر اساس سایز و یا اندازه برنج­ها، دانه های شکسته شده را از برنج های سالم جدا کنید. در این مرحله به سراغ برنج­ هایی می­رویم که دارای ترک و یا ساختار بند بند باشند این ترک­ها در مقابل نور کافی قابل تشخیص می­باشند.

این دانه­ ها باعث کیفیت نامطلوب در پخت می­شوند. پس هرچه درصد آن­ها در نمونه برداشته شده کمتر، برنج شما مرغوب تر خواهد بود. اگر هریک از موارد بیان شده به ­ویژه شکل ظاهری و سایز دانه ­های برنج با یکدیگر تفاوت محسوسی داشت، برنج مورد بررسی یک شکل نبوده و با چند نوع برنج مخلوط شده است. با دانستن این موارد شما می­توانید نزدیکی قیمت اعلام شده با قیمت واقعی را مقایسه نمایید. همچنین وجود بقایای سبوس بر روی برنج (رگه ­های قرمزرنگ بر روی برنج) و علایم فعالیت آفات یا میکروارگانیسم­ها (لکه­ های رنگی، دانه ­های با رنگ غیر متعارف و..) سبب کاهش درجه کیفیت برنج می شود.