محصولات تراریخته

محصولات تراریخته

محصولات تراریخته، اصطلاحاً به محصولاتی گفته می‌شود که با دستکاری ژنتیکی، از حالت عادی خارج شده‌اند، برای مثال، انتقال ژن یک حیوان مقاوم به سرما، به میوه گوجه‌فرنگی، تحت شرایطی سبب مقاومت گوجه دستکاری شده (تراریخته) نسبت به سرما خواهد شد؛ یا انتقال یک ژن مقاوم نسبت به سم، یا انواع ژنهایی که خواص بیشمار دیگری را منتقل می‌کنند.

خطرناکترین مسئله درباره محصولات تراریخته، عدم‌شناسایی و یا پنهان کردن عوارض، به‌دلیل مقاصد سازمان‌های تجاری و سیاسی جهان و احتمال بروز عوارض بسیار شدید و غیرقابل بازگشت طی طولانی مدت و در نسل های بعدی کشورهای هدف از جمله ایران است.

اسامی محصولات تراریخته

بخش عمده محصولات دستکاری شده ژنتیکی را در دنیا سویا، ذرت، پنبه و دانه کلزا تشکیل می‌دهند و اغلب روغن‌های سویا و ذرت موجود در بازار ایران نیز تراریخته هستند.

گیاهان زراعی تراریخته به منظور تولید گیاهانی با کیفیت و عملکرد برتر و حل بسیاری از معضلات بخش کشاورزی از جمله مبارزه با علف های هرز، مقاومت به بیماری‌ها، آفات‌، کاهش نیاز به استفاده از آفت کش‌ها توسعه یافته‌اند.

نگرانی‌ها درباره محصولات تراریخته

تولید محصولات تراریخته در حوزه کشاورزی و صنعت غذا عمدتا به منظور تامین نیاز غذایی افراد با توجه به روند رو به رشد جمعیت انجام می‌پذیرد.

گیاهان با هدف مقاومت به برخی آفات، مقاومت به تنش شوری، تولید نژاد بهتر، افزایش میزان برداشت در واحد سطح و بهبود کیفیت خوراکی دچار دستکاری ژنتیکی می‌شوند، به عنوان مثال یک ژن خارجی به وجود آورنده مقاومت مانند ژن نوعی باکتری مقاوم به حشره‌ای خاص به گیاهی مانند ذرت تزریق می‌شود که باعث ایجاد یک گیاه زراعی تراریخته یا تغییر یافته ژنتیکی مقاوم به آفات می‌شود.

موافقان کاشت و مصرف این محصولات معتقد هستند با کاهش منابع آبی و خشکسالی‌های پی در پی، افزایش جمعیت و بحران کمبود منابع غذایی می‌توان با تغییر در ژنوم گیاه آن را نسبت به کم آبی مقاوم ساخت و در نتیجه عملکرد و بازده محصول را افزایش داد و همچنین استفاده از سموم شیمیایی در تولید محصول به دلیل مقاومت گیاه به آفات را به حداقل رساند.

 مخالفان مصرف محصولات تراریخته بر این باورند که محصولات تراریخته می‌توانند دارای عوارض و خطرات پیش‌بینی نشده‌ای بر سلامت انسان و محیط ‌زیست باشند و با استناد به ممنوعیت مصرف محصولات تراریخته برای گروه‌های حساس مانند کودکان و زنان باردار در بسیاری از کشورها به خصوص کشورهای پیشرفته، مصرف این محصولات را بدون خطر ندانسته‌اند و معتقد هستند مصرف محصولات تراریخته یکی از دلایل مقاومت بدن نسبت به آنتی بیوتیک‌ها هستند.

همچنین در بسیاری از کشورها بر روی موادغذایی تراریخته و دست‌کاری ‌شده‌ ژنتیکی برچسبی با عنوان GMO یا تراریخته درج می‌شود و مصرف‌کننده با آگاهی کامل اقدام به خرید و مصرف محصول می‌کند.